เว็บไซต์ sea.mashable.com รายงานเมื่อ ๓๐ ธ.ค. ๖๔ ว่า จีนเริ่มใช้หุ่นยนต์อัยการอัจฉริยะซึ่งใช้ปัญญาประดิษฐ์ (AI) ที่อ้างว่าสามารถแจ้งข้อกล่าวหาดำเนินคดีอาชญากรรมได้อย่างแม่นยำถึงร้อยละ ๙๗
อัยการ AI ได้รับการพัฒนาโดยทีมงานจากห้องปฏิบัติการการจัดการข้อมูลขนาดใหญ่และความรู้ของ Chinese Academy of Sciences ที่นำโดยศาสตราจารย์ Shi Yong ซึ่งอ้างว่า AI ดังกล่าวสามารถระบุประเภทของอาชญากรรมและยื่นฟ้องหลังจากได้รับฟังคำอธิบายเหตุการณ์ด้วยวาจา
ปัจจุบันอัยการ AI ดังกล่าวยังเป็นต้นแบบที่ทำงานบนคอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะ ซึ่ง AI ได้รับการพัฒนาจากทีมฝึกอบรมระหว่างปี ๒๕๕๘ – ๒๕๖๓ โดยใช้ข้อมูลจากคดีอาญาต่างๆ มากกว่า ๑๗,๐๐๐ คดี เป็นต้นแบบในการฝึกฝน AI ให้มีทักษะความรู้ด้านอัยการ ทำให้ AI สามารถตั้งข้อกล่าวหาต่อผู้ต้องสงสัยต่อรูปคดีได้ ๑,๐๐๐ รูปแบบ โดยมีต้นแบบจากเอกสารประกอบคดีที่มนุษย์เป็นผู้เขียน และสามารถใช้เพื่อตั้งข้อหาความผิดทางอาญาที่พบบ่อยในนครเซี่ยงไฮ้ อาทิ การฉ้อโกง การฉ้อโกงบัตรเครดิต การโจรกรรม การทำร้ายโดยเจตนา การขับขี่ที่อันตราย การขัดขวางกระบวนการยุติธรรม การเล่นการพนันที่ผิดกฎหมาย และยั่วยุให้เกิดปัญหา
ก่อนหน้านี้เมื่อปี ๒๕๕๙ สมาชิกสภานิติบัญญัติของจีนได้ทดลองใช้ System 206 ซึ่งเป็น AI ที่สามารถประเมินหลักฐานและสภาพการจับกุม ตลอดจนกำหนดว่าผู้ต้องสงสัยอาจเป็นอันตรายต่อสาธารณชนทั่วไปเพียงใด ปัจจุบันจีนได้ใช้อัยการ AI ทำงานควบคู่เพื่อเสริมประสิทธิภาพของ System 206 โดย AI จะยื่นฟ้องและให้คำแนะนำว่าควรลงโทษอย่างไรสำหรับอาชญากรรมแต่ละประเภท
อัยการ AI มีข้อดีซึ่งคาดว่าจะช่วยกระบวนการยุติธรรมได้โดยการลดภาระงานของพนักงานอัยการ ช่วยให้อัยการมีเวลามากขึ้นในการจัดการกับคดีที่ยากและซับซ้อน ทั้งนี้ ทีมพัฒนาโปรแกรมระบุว่าในอนาคตจะปรับปรุง AI ให้ระบุความผิดทางอาญาที่ปัจจุบันยังมีความคลุมเครือได้ดีขึ้น หรือแม้กระทั่งยื่นฟ้องผู้ต้องสงสัยรายเดียวหลายครั้งตามรายละเอียดของคดีที่บันทึกไว้
อย่างไรก็ตาม ยังมีผู้กังวลกับการให้ปัญญาประดิษฐ์ตั้งข้อหาผู้กระทำความผิดได้ แม้ว่าในปัจจุบันระบบดังกล่าวมีความแม่นยำถึงร้อยละ ๙๗ ซึ่งอาจเป็นตัวเลขที่สูงจากมุมมองทางเทคโนโลยี แต่ก็มีโอกาสผิดพลาดอยู่เสมอ ซึ่งมีหลายฝ่ายตั้งข้อสังเกตไว้ว่า “ใครจะเป็นผู้รับผิดชอบหาก AI ตัดสินผิดพลาด ระหว่างอัยการ เครื่องจักร หรือผู้ออกแบบอัลกอริทึม”
นอกจากนี้ เมื่อพิจารณาว่าหนึ่งในข้อมูลอาชญากรรมที่ป้อนให้ AI เรียนรู้นั้นรวมถึง “การยั่วยุให้เกิดปัญหา” ซึ่งมักเป็นข้อกล่าวหาที่ถูกใช้ผ่านความขัดแย้งทางการเมือง จึงมีความกังวลว่าเครื่องมือดังกล่าวอาจถูกใช้เพื่อระงับหรือจำกัดเสรีภาพในการพูดของพลเมือง